کاربرد ورق گالوانیزه به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود، نقش مهمی در صنایع مختلف ایفا می کند. انواع مختلفی از ورق گالوانیزه با ضخامت های متفاوت پوشش روی تولید می شود که هر کدام مناسب کاربردهای خاصی هستند. به طور کلی، هر چه ضخامت پوشش روی بیشتر باشد، مقاومت در برابر خوردگی نیز افزایش می یابد. کاربرد ورق گالوانیزه به دلیل دارا بودن ویژگی های منحصر به فرد، به انتخابی محبوب در صنایع مختلف تبدیل شده است. در ادامه این مقاله کاربردهای اصلی این ورق و مزایای آن را بررسی می کنیم.
ورق گالوانیزه نوعی ورق فولادی است که با پوششی از فلز روی محافظت می‌شود. این پوشش باعث افزایش مقاومت ورق در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی می‌شود و عمر مفید آن را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. به همین دلیل، کاربرد ورق گالوانیزه در طیف گسترده‌ای از صنایع، از جمله موارد زیر، مورد استفاده قرار می‌گیرد:
سقف و بدنه ساختمان‌ها: ورق‌های گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و بارندگی، برای ساخت سقف و بدنه ساختمان‌ها، به ویژه در مناطق مرطوب، بسیار مناسب هستند.
سازه‌های فلزی: از ورق‌های گالوانیزه در ساخت انواع سازه‌های فلزی مانند پل‌ها، برج‌ها، اسکلت‌های فلزی و سوله‌ها استفاده می‌شود.
دیوارهای جداکننده: ورق‌های گالوانیزه برای ساخت دیوارهای جداکننده در سوله‌ها، کارگاه‌ها و سایر فضاهای صنعتی کاربرد دارند.
پروفیل‌های درب و پنجره: ورق‌های گالوانیزه برای ساخت پروفیل‌های درب و پنجره به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی مناسب هستند.
به طور کلی، کاربرد هر محصولی بر قیمت آن تاثیرگذار است. برای مثال، قیمت ناودانی در کاربردهای مختلف متفاوت است. همچنین، کاربردهای این ورق موجب شده تا از بسیاری از مصرف کنندگان قیمت آن را مقرون به صرفه و مناسب بدانند.
هر محصولی، مزایای مختص به خود را دارد. البته که این مزایا بر قیمت هر محصولی تاثیر می گذارد. برای مثال، قیمت قوطی با توجه به مزایایی که دارد، از نظر مصرف کنندگان این محصول در حوزه های مختلف مقرون به صرفه و مناسب است.
مهم ترین مزیت ورق گالوانیزه در کاربرد ورق گالوانیزه، مقاومت آن در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی است. این امر به دلیل پوششی از فلز روی است که بر روی سطح ورق فولادی اعمال می‌شود. روی به عنوان یک آند فدایی عمل می‌کند و از فولاد در برابر اکسیداسیون محافظت می‌کند.
این مزیت ورق گالوانیزه را به انتخابی ایده‌آل برای استفاده در محیط‌های خورنده مانند مناطق ساحلی، تاسیسات شیمیایی، و مزارع تبدیل می‌کند. به دلیل مقاومت در برابر خوردگی، ورق‌های گالوانیزه عمر طولانی‌تری نسبت به ورق‌های فولادی معمولی دارند. این امر می‌تواند منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌های تعویض و نگهداری شود. عمر مفید ورق‌های گالوانیزه بسته به شرایط محیطی و نوع کاربرد می‌تواند تا 50 سال یا بیشتر نیز باشد. علاوه بر مقاومت در برابر خوردگی، ورق‌های گالوانیزه در برابر سایش نیز مقاوم هستند. این امر آنها را به انتخابی مناسب برای استفاده در کاربردهایی مانند کفپوش‌ها، سطوح بارگیری، و لوله‌ها تبدیل می‌کند. ورق‌های گالوانیزه به راحتی قابل شکل‌دهی هستند و می‌توان از آنها برای ساخت انواع قطعات و سازه‌ها استفاده کرد. این امر ورق‌های گالوانیزه را به انتخابی ایده‌آل برای استفاده در کاربردهایی مانند سقف‌ها، ناودانی‌ها، و کانال‌ها تبدیل می‌کند.
در نهایت باید به این نکته توجه کرد که قیمت هر محصولی مانند ورق های گالوانیزه، انواع لوله ها مانند لوله مانیسمان و … نیز با توججه به مزایایی که دارند مناسب اند. قیمت لوله مانیسمان مثالی است که در این مورد می توانیم به آن اشاره کنیم.
فرآیند گالوانیزاسیون چگونه انجام می شود؟
گالوانیزاسیون فرآیندی است که برای محافظت از فلزات در برابر خوردگی، به خصوص زنگ زدگی، به کار می‌رود. فرایند گالوانیزاسیون با پوشاندن سطح فلز با یک لایه از فلز روی انجام می‌شود. روی در برابر خوردگی مقاوم‌تر از فلزات دیگر مانند آهن و فولاد است و می‌تواند به طور قابل توجهی عمر مفید آنها را افزایش دهد. گالوانیزاسیون تاثیر بسیاری بر “کاربرد ورق گالوانیزه” دارد.
این نکته را در نظر بگیرید که هر محصولی فرایند تولید مختص به خود را دارد. این فرایند بر کیفیت و قیمت نهایی محصول تاثیر می گذارد. برای مثال، قیمت ریل هم جز آن دسته از محصولاتی است که فرایند تولید آن بر کیفیت و قیمت ریل تاثیر بسزایی می گذارد.
دو روش اصلی برای گالوانیزاسیون وجود دارد:
گالوانیزاسیون گرم
در این روش، فلز مورد نظر در حمام مذاب روی غوطه‌ور می‌شود. دمای حمام حدود 450 درجه سانتی‌گراد است. روی مذاب به سطح فلز می‌چسبد و یک لایه محافظ ایجاد می‌کند. ضخامت این لایه می‌تواند از چند میکرون تا چند میلی‌متر باشد.
گالوانیزاسیون سرد
در این روش، فلز با محلول الکترولیتی که حاوی یون‌های روی است، پوشانده می‌شود. سپس با استفاده از جریان الکتریکی، یون‌های روی روی سطح فلز رسوب می‌کنند. ضخامت این لایه معمولاً کمتر از گالوانیزاسیون گرم است.
مراحل گالوانیزاسیون
آماده سازی سطح: قبل از گالوانیزاسیون، سطح فلز باید تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشد. این کار معمولاً با استفاده از اسید یا مواد شوینده انجام می‌شود. جوشکاری: اگر قطعه فلزی دارای ترک یا سوراخ باشد، باید قبل از گالوانیزاسیون جوشکاری شود. غوطه‌وری در حمام روی: پس از آماده سازی سطح، قطعه فلزی در حمام مذاب روی غوطه‌ور می‌شود. خنک شدن: پس از غوطه‌وری در حمام روی، قطعه فلزی باید به آرامی خنک شود. بازرسی: پس از خنک شدن، قطعه فلزی باید از نظر کیفیت پوشش گالوانیزه مورد بازرسی قرار گیرد.
علاوه بر مثالی که در بالا ذکر کردیم، خرید میلگرد هم جز آن دسته از مواردی است که باید پیش از آن قیمت میلگردها بررسی شود. بر قیمت میلگرد نیز فرایند تولید تاثیر بسیاری دارد.
نکات مهم در انتخاب ورق گالوانیزه
اولین قدم در انتخاب ورق گالوانیزه، تعیین نوع کاربرد آن است. ورق‌های گالوانیزه در مصارف مختلفی مانند ساخت سوله، سقف شیروانی، کانال کولر، لوله‌های آب و فاضلاب، بدنه خودرو و لوازم خانگی به کار می‌روند. هر کدام از این مصارف، نیاز به نوع خاصی از ورق گالوانیزه با ضخامت و مشخصات فنی خاص خود دارد.
نه تنها در انتخاب ورق گالوانیزه، بلکه در انتخاب هر محصول دیگری آگاهی از قیمت آن و عوامل موثر بر قیمت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان مثال، قیمت نبشی یکی از مواردی است که باید در هنگام خرید آن، از آن آگاه باشیم.
ضخامت ورق گالوانیزه از 0.18 میلی‌متر تا 6 میلی‌متر متغیر است. انتخاب ضخامت مناسب، به نوع کاربرد و میزان بار وارده بستگی دارد. برای مثال، در ساخت سوله‌ها از ورق‌های ضخیم‌تر و در ساخت لوله‌های آب آشامیدنی از ورق‌های نازک‌تر استفاده می‌شود.
ورق‌های گالوانیزه در عرض‌های مختلف 100 سانتی‌متر، 125 سانتی‌متر و 150 سانتی‌متر و طول‌های مختلف تولید می‌شوند. انتخاب ابعاد مناسب، به نیاز پروژه و میزان پرت ورق بستگی دارد.
کیفیت ورق گالوانیزه از نظر عیوب ظاهری مانند پوسته پوسته شدن، خطوط، لکه‌ها و زبری سطح، باید مورد بررسی قرار گیرد. همچنین، باید از مرغوبیت و استاندارد بودن پوشش روی اطمینان حاصل کرد.
ورق‌های گالوانیزه باید در شرایط مناسب و به دور از رطوبت و بارندگی، نگهداری شوند. عدم توجه به شرایط نگهداری، می‌تواند به زنگ زدگی و خوردگی ورق منجر شود.
علاوه بر ورق گالوانیزه، ورق های دیگری مانند ورق سیاه هم از این قاعده مستثنا نیستند و قیمت آنها نیز در هنگام خرید اهمیت دارد. قیمت ورق سیاه هم می تواند به عنوان مثالی برای این زمینه به شمار رود.
عوامل موثر بر کیفیت ورق گالوانیزه چیست؟
کیفیت ورق گالوانیزه به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و خصوصیات آن اطلاق می‌شود که تعیین‌کننده‌ی کارایی، طول عمر و مرغوبیت آن در کاربردهای مختلف است. این عوامل به طور کلی به دو دسته مشخصات فنی و مشخصات ظاهری تقسیم می‌شوند.
کیفیت جز آن دسته از مواردی است که بر قیمت انواع ورق ها و محصولات مانند ورق های آلمینیوم تاثیرگذار است. برای مثال، قیمت ورق آلمینیوم تاثیر مستقیم از کیفیت آن می پذیرد.
مشخصات فنی:
ضخامت پوشش روی: مهم‌ترین عامل در کیفیت ورق گالوانیزه، ضخامت پوشش روی آن است. ضخامت پوشش روی به طور مستقیم بر مقاومت ورق در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی تاثیر می‌گذارد. هر چه ضخامت پوشش روی بیشتر باشد، ورق گالوانیزه از عمر طولانی‌تری برخوردار خواهد بود.
کیفیت و نوع فولاد پایه: نوع و کیفیت فولاد پایه به کار رفته در تولید ورق گالوانیزه، بر استحکام، جوش‌پذیری، شکل‌پذیری و سایر خواص مکانیکی آن تاثیر می‌گذارد.
یکنواختی پوشش: پوشش روی باید به طور یکنواخت بر روی سطح ورق توزیع شده باشد. وجود هرگونه نقص یا ناهمواری در پوشش، می‌تواند به منزله‌ی نقطه ضعف در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی عمل کند.
چسبندگی پوشش: پوشش روی باید به طور کامل به سطح ورق فولادی چسبیده باشد. عدم چسبندگی مناسب، می‌تواند منجر به پوسته پوسته شدن و جدا شدن پوشش از سطح ورق در طول زمان شود.
علاوه بر آنها، محصولات بسیار دیگری نیز هستند که کیفیت بر قیمت آنها تاثیرگذار است. از بین این محصولات می توانیم به قیمت رابیتس اشاره کنیم که همانند ورق گالانیزه و آلمینیوم، از کیفیت تاثیر بسیاری می پذیرد.
مقایسه کاربرد ورق گالوانیزه در انواع مختلف
ورق گالوانیزه نوعی ورق فولادی است که با پوششی از فلز روی محافظت می‌شود. این پوشش از فولاد در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت می‌کند و عمر مفید آن را افزایش می‌دهد. ورق‌های گالوانیزه در انواع مختلف ورق گالوانیزه با ضخامت‌ها و روکش‌های مختلف تولید می‌شوند که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند.
نه تنها کاربرد ورق گالوانیزه بلکه کاربردهای محصولات دیگری مانند عایق الاستومری تاثیر بسیاری بر قیمت آن دارد. قیمت عایق الاستومری هم جز آن دسته از مواردی است که در کاربردهای مختلف قیمت متفاوتی دارد.
در جدول زیر، به بررسی تفاوت های این ورق ها در انواع مختلف می پردازیم:
نوع ورق
فرآیند تولید
پوشش
کاربرد
ورق گالوانیزه گرم
غوطه‌ور کردن در مذاب روی
ضخیم
سطوح خارجی، لوله‌ها
ورق گالوانیزه سرد
الکترولیز
نازک
مصارف داخلی، لوازم خانگی
ورق گالوانیزه رنگی
رنگ‌آمیزی بعد از گالوانیزاسیون
ضخیم
نمای ساختمان، سقف
ورق گالوانیزه پیش‌رنگ‌آمیزی شده
رنگ‌آمیزی قبل از گالوانیزاسیون
نازک
لوازم خانگی، قطعات خودرو
چگونه طول عمر ورق های گالوانیزه را افزایش دهیم؟
ورق های گالوانیزه به دلیل پوششی از فلز روی که دارند، در برابر خوردگی و زنگ زدگی بسیار مقاوم هستند. با این حال، عمر مفید این ورق ها نیز به عوامل مختلفی بستگی دارد و می توان با انجام اقداماتی، طول عمر آنها را افزایش داد.
عوامل موثر بر عمر ورق های گالوانیزه:
ضخامت پوشش روی: هرچه ضخامت پوشش روی بیشتر باشد، عمر ورق گالوانیزه نیز بیشتر خواهد بود.
کیفیت پوشش روی: کیفیت پوشش روی نیز به اندازه ضخامت آن مهم است. پوشش روی باید عاری از نقص و حفره باشد.
شرایط محیطی: ورق های گالوانیزه در محیط های اسیدی، قلیایی و مرطوب بیشتر در معرض خوردگی قرار دارند.
آسیب های مکانیکی: خراشیدگی، بریدگی و سایر آسیب های مکانیکی می تواند به پوشش روی ورق آسیب برساند و آن را در معرض خوردگی قرار دهد.
راهکارهایی برای افزایش عمر ورق های گالوانیزه:
انتخاب ورق گالوانیزه با ضخامت مناسب: ضخامت پوشش روی باید با توجه به شرایط محیطی و کاربرد ورق انتخاب شود.
بازرسی و نگهداری منظم: به طور مرتب ورق های گالوانیزه را از نظر وجود نقص و آسیب بررسی کنید و در صورت نیاز، اقدام به تعمیر و نگهداری آنها کنید.
استفاده از رنگ یا پوشش های محافظ: در محیط های خورنده می توان از رنگ یا پوشش های محافظ برای افزایش عمر ورق های گالوانیزه استفاده کرد.
جلوگیری از آسیب های مکانیکی: در هنگام حمل و نقل، نصب و استفاده از ورق های گالوانیزه دقت کنید تا به آنها آسیب مکانیکی وارد نشود.
سخن پایانی
در پایان می توان گفت که کاربرد ورق گالوانیزه به دلیل مزایای متعددی که دارد، به عنوان یک مصالح پرکاربرد در صنایع مختلف شناخته می‌شود. این ورق با توجه به مقاومت بالا در برابر خوردگی، استحکام بالا، قابلیت شکل‌پذیری، طول عمر بالا و مقرون به صرفه بودن، انتخابی ایده‌آل برای کاربردها است. امیدوارم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید.
